علت انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز و درمان آن
انحراف ستون فقرات به انحراف جانبی ستون فقرات نسبت به خظ عمودی و مستقیم آن گفته می شود .اگر از پهلو به ستون فقرات نگاه کنیم باید در قسمت فوقانی کمر دارای قوس خفیفی داشته باشد و در قسمت تحتانی کمر نیز باید اندکی قوس کمری به سمت شکم داشته باشد هنگامی که فردی را که دارای ستون فقرات طبیعی باشد از جلو یا پشت مشاهده می کنیم ستون فقرات به شکل یک خط راست به نظر می رسد اما هنگامی که فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات از جلو یا پشت نگاه می کنیم ستون فقرات او منحنی به نظر می رسد
چه عواملی باعث انحراف ستون فقرات می شود
دلایل و انواع بسیاری از انحراف و کجی ستون فقرات (انحراف ستون فقرات ) وجود دارد از جمله اسکولیوز مادرزادی که ناشی از یک عارضه در هنگام تولد است انحراف ستون فقرات عصبی عضلانی که ناشی از ناهنجاری های عضلات و اعصاب است این نوع احراف در افرادی دیده می شود که مبتلا به مهره شکاف دار یا فلج مغزی و یا مبتلا به عوارض مختلفی هستند که با فلج همراه است انحراف ستون فقرات دژنراتیو این نوع انحراف ممکن است ناشی از فروپاشی استخوان به دلیل آسیب یا بیماری پوکی استخوان باشد انحراف ستون فقرات ایدیوپاتیک شایع ترین نوع عوارض انحراف ستون فقرات است که علت آن هنوز ناشناخته است ایده های مختلفی در این زمینه وجود دارد اما هیچ کدام از آن ها قطعی نمی باشد .با این وجود شواهد محکمی وجود دارد که اسکولیوز یک بیماری وراثتی است
نشانه های انحراف ستون فقرات
• بالاتر بودن یکی از شانه ها
• بالاتر بودن یک سمت لگن
• برآمدگی یک استخوان کتف از پشت
• به هم خوردن خط کمر
• خارج بودن سر بیمار از نقطه مرکزی محور لگن
• متمایل بودن تمام بدن به یک طرف
• یکسان نبودن فاصله بین دست ها و بدن
• قرار داشتن دنده ها در ارتفاع مختلف
• تفاوت زیاد در ظاهر و یا بافت پوست دو طرف ستون فقرات
• برجسته تر بودن دنده ها در یک طرف قفسه سینه
• برجستگی دنده ها هنگام خم شدن بیمار
• اختلاف طول پاها
چه افرادی به انحراف ستون فقرات مبتلا می شوند
به طور تقریبی ۲ تا ۳ درصد از افراد درسن ۱۶ سالگی به این بیماری مبتلا هستند کمتر از یک درصد افراد دچار انحنای ستون فقرات بیش از ۴۰ درجه هستند که این میزان انحراف نیازمند عمل جراحی می باشد احتمال ابتلای دختران به انحراف ستون فقرات بیشتر از پسران است .اسکولیوز ایدیوپاتیک شایع ترین بیماری دوران بلوغ است که غالبا در سنین ۱۰ تا ۱۶ سالگی بروز می کند این بیماری ممکن است در طول سال های جهش رشد پیشرفت کند اما معمولا در سنین بزرگسالی پیشرفت نخواهد کرد .
انحراف ستون فقرات چگونه تشخیص داده می شود
اکثر موارد انحراف ستون فقرات در معاینات اولیه توسط پزشک متخصص اطفال یا پزشک خانوادگی و یا توسط مدارس و والدین شناسایی می شود برخی از نشانه های کودک به اسکولیوز شامل شانه های نابرابر برآمدگی یک استخوان کتف از پشت یکدست نبودن خط کمر یا تمایل بدن به یک طرف می باشد تشخیص اسکولیوز و تعیین نوع انحراف از طریق معاینه و آزمایش دقدق استخوان با اشعه ایکس به منظور بررسی میزان انحنای ستون فقرات انجام می شود .
فیزیو تراپی و برنامه های توانبخشی اسکولیوز
در اغلب موارد اولین درمان انحراف ستون فقرات بزرگسالان درمان غیر جراحی است به طور کلی بیمارانی که از درد کمر و خستگی رنج می برند اما به طور کلی در وضعیت سلامتی خوبی به سر می برند از یک برنامه تحت نظارت برای تقویت کمر بهره مند می شوند بیماران با پیروی از یک برنامه توانبخشی برای تقویت و بهبود عضلات ستون فقرات می توانند به بهبود پشتیبانی و استقرار ستون فقرات و در نتیجه کاهش به هم خوردگی خط هم ترازی مهره ها و حرکت در ستون فقرات و نهایتا کاهش درد دست یابند برای این که تمرینات موثر واقع شوند بیماران باید آن ها را به طور منظم انجام دهند ممکن است چندین هفته یا چندین ماه تمرین برای بهبود نشانه ها لازم باشد .علاوه بر این تمرینات تقویتی حفظ سلامت عمومی خود با مواد خوراکی مناسب خوب خوابیدن و ترک مصرف سیگار از اهمیت زیادی برخوردار است .
برای بیمارانی که از درد شدید رنج می برند و دارای نشانه های بی ثباتی ستون فقرات هستند استفاده از یک بریس کمر ممکن است بسیار مفید واقع شود استفاده از بریس می تواند به کاهش حرکت در سراسر ستون فقرات و افزایش استقرار وپشتیبانی آن کمک کند البته استفاده از بریس بیماران را از انجام تمرینات جسمی بی نیاز نمی کند بلکه بیماران این تمرینات را اغلب با پوشیدن بریس انجام خواهند داد .
نکات مفید برای استفاده روزمره از بریس
اگر پزشک استفاده از بریس را به شما توصیه کرده است باید در نظر داشته باشد که این یک روش درمانی ساده نیست و جایگزین درمان های دیگر مانند فیزیوتراپی نخواهد شد .استفاده از یک بریس مخصوص که به صورت سفارشی و متناسب با فرم بدن شما ساخته شده است ضروری است .هر شخص دارای فرم بدن منحصر به فردی است به ویژه بدن یک بیمار مبتلا به انحراف ستون فقرات دارای فرم خاصی است که نیازمند توجه دقیق در ساخت بریس می باشد.
انواع بسیاری از بریس وجود دارد و پزشک نوع مناسب را تعیین خواهد کرد .در ابتدا پوشیدن بریس اندکی غیر عادی به نظر می رسد و حتی ممکن است بسیار ناراحت کننده باشد بنابراین صبور باشید و به صورت تدریجی خود را به پوشیدن بریس عادت دهید بهتر است برای شروع هر دفعه یک ساعت از بریس استفاده کنید و به صورت تدریجی این زمان را افزایش دهید .