زانو به عنوان بزرگ ترین مفصل بدن است . زانو با ساختار پیچیده و نقش کلیدی که در تحمل وزن بدن و خم و راست کردن پا دارد فشار زیادی را تحمل می کند و به همین دلیل نسبت به ضربات و صدمات آسیب پذیر اسزانو به عنوان بزرگ ترین مفصل بدن است . زانو با ساختار پیچیده و نقش کلیدی که در تحمل وزن بدن و خم و راست کردن پا دارد فشار زیادی را تحمل می کند و به همین دلیل نسبت به ضربات و صدمات آسیب پذیر است . از شاخص ترین صدماتی که وارد می شود آسیب های ورزشی است و گاه تا مدت ها ورزشکاران را از فعالیت باز می دارد . بسیاری از آسیب های ورزشی زانو با اقدامات بسیار ساده مانند استراحت . یخ درمانی . استفاده از بریس زانو و تمرینات تقویتی بهبود می یابد . اما برخی از صدمات زانو پیچیده تر می باشد و بعضی مواقع به جراحی هم نیاز دارد . مشکلات زانو اغلب توسط آسیب به یک یا چند ساختار زانو ایجاد می شود . اما ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد . بسیاری از مشاغل . ورزش ها و فعالیت های تفریحی با افزایش سن و ابتلا به عوارضی مانند پوکی استخوان یا آرتروز مشکلات را بیشتر می کند . زانو یک مفصل لولایی است که تحمل وزن و حرکت پاها را دارد . این مفصل از استخوان . مینیسک . رباط و تاندون ها تشکیل شده است . زانو از قسمت هایی تشکیل شده که عبارت است از استخوان زانو . مینیسک. رباط ها . تاندون ها و عضلات است . و در ادامه مطلب این موارد توضیح داده می شود .
استخوان ها
استخوان ران ( فومور )
استخوان درشتنی ( تیبیا )
کشکک ( پاتلا ) استخوان های زانو را تشکیل داده است .
مینیسک
مینیسک همان غضروف میانی و جانبی زانو می باشد . این دیسک های هلالی شکل به عنوان یک بالشتک و یا ضربه گیر عمل می کند . به این ترتیب استخوان های زانو می تواند در دامنه حرکتی خود به راحتی حرکت کند .
رباط
رباط ها مانند طنابی محکم برای اتصال استخوان ها به استخوان دیگر عمل می کند .
رباط های صلیبی قدامی
رباط جانبی داخلی
رباط صلیبی خلفی
رباط جانبی خارجی
تاندون ها
این رشته های بافت محکم با اتصال عضلات به استخوان موجب ثبات مفصل زانو می شود .
عضلات
اگر چه عضلات از لحاظ فنی بخشی از مفصل زانو نیستند اما عضلات نگه دارنده پا و عضلاتی که به خم شدن زانو کمک می کند به اندازه عضلات همسترینگ و ۴ سر ران اهمیت دارد .
آسیب های زانو
افراد اغلب در طول فعالیت های بدنی و ورزشی و یا سقوط از ارتفاع مجروح می شوند و علائم شایع زانو آسیب دیده شامل درد و تورم . مشکل تحمل وزن بدن و بی ثباتی زانو می شود .
چگونه می توان از آسیب پیشگیری کرد ؟
استفاده از محافظ و گاردها در ورزش هایی که در آن احتمال جراحت زانو وجود دارد .
استفاده از کمربند ایمنی
حفظ تناسب اندام و پیشگیری از اضافه وزن
استفاده از کفش های مناسب برای ورزش
افزایش فشار تمرینی به مرور زمان و نه به طور ناگهانی
قوی نگه داشتن ماهیچه های پا
گرم کردن بدن با راه رفتن و حرکات کششی قبل و بعد از ورزش ها و هم چنین سرد کردن بدن
فعالیت و استفاده بیش از حد
درد زانوی دوندگان رایج ترین آسیب می باشد . این اصطلاح به اختلالات مختلفی از جمله سندروم درد و …… اشاره دارد . این عوارض دردناک در میان ورزشکارانی مانند دوچرخه سواران و فوتبالیست ها و ……. شایع می باشد . در این وضعیت افراد درد پشت زانو و یا اطراف آن را تجربه می کنند که ممکن است به ران یا ساق پاها هم کشیده شود . این درد با فعالیت بدتر می شود اما با استراحت برطرف می گردد .
شکستگی
شکستگی اغلب به دلیل تروما و وارد شدن ضربه شدید ناشی از افتادن . تصادف و ورزش های پر برخورد رخ می دهد . شکستگی کشکک شایع ترین شکستگی مربوط به زانو می باشد .
پارگی مینیسک
پارگی مینیسک در ورزش هایی رخ می دهد که شامل حرکات پیچیده . چرخش و ….. است . حتی فرسودگی طبیعی در اثر پیری می تواند عامل تضعیف کننده مینیسک باشد . علائم پارگی مینیسک معمولا در سفتی . درد . تورم . قفل کردن و کاهش دامنه حرکتی می باشد .
کشیدگی و رگ به رگ شدن
کشیدگی و رگ به رگ شدن به معنی آسیب دیدگی رباط ها می باشد . شایع ترین موارد آسیب های زانو مربوط به رباط های صلیبی قدامی و رباط جانبی داخلی می باشد . این جراحات معمولا در ورزش هایی مانند فوتبال و بسکتبال رخ می دهد . زیرا در این ورزش ها ممکن است تحت پیچش ناگهانی . تغییر جهت سریع . پرش و فرود آسیب را قرار گیرد . که به این صدمات آسیب های ورزشی می گویند . پس از آسیب دیدگی اغلب صدای تق تق شنیده می شود که با تورم همراه است . دیگر علائم آن عبارت است از درد و حساسیت به لمس مفصل و درد در هنگام راه رفتن .
آسیب ها در فوتبال
برخی از انواع آسیب های شایع فوتبال را می توان به کمک عصا یا وسایل و تمرینات تقویتی رفع نمود ولی برای برخی دیگر از آسیب های آن ممکن است نیاز به جراحی باشد که در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه شود .
آسیب به بخش تاندون در فوتبال
در ورزش هایی مانند فوتبال که در دسته ورزش های تماسی قرار می گیرد ممکن است تاندون ها نیز آسیب ببینند . به طور کلی نقش تاندون ها اتصال عضلات به استخوان می باشد . تاندون های مهمی که در زانو قرار دارد شامل تاندون ۴ سر ران و تاندون پاتلا می باشد که به ترتیب سبب اتصال ماهیچه های ۴ سر ران به کشکک و اتصال کشکک به استخوان درشت نی می گردد . از علائم آن نیز می توانیم به تضعیف و لاغر شدن عضله ۴ سر ران . جدا شدن کشکک به همراه درد و ورم شدید اشاره کرد .
شکستگی کاسه زانو
این نوع آسیب ممکن است در اثر ضربه مستقیم و شدید قاب اتفاق بیفتد . یا ترک افقی در طول کشکک ایجاد شود و یا شکستگی آن به صورت چند تکه شدن آن خواهد بود . در هر صورت این نوع از شکستگی شامل عدم توانای در خم کردن و راه رفتن بوده و درد شدید و خون مردگی نیز حس خواهد شد .
درمان آسیب ها
مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص و درمان آسیب ها لازم است . برخی مصدومیت ها مانند پارگی رباط ها نیاز به عمل جراحی دارد که توسط پزشکان متخصص صورت می گیرد .
